Εκτός ασφαλιστικής ικανότητας και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης θα βρεθούν από την 1η Μαρτίου, χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες που δεν θα αποπληρώσουν ή δεν θα ρυθμίσουν τα χρέη τους από ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές εισφορές.
Το υπουργείο Εργασίας επέλεξε να μην προσφέρει εκ νέου γενική παράταση, όπως είχε γίνει την προηγούμενη διετία και εξαιρεί μόνο συγκεκριμένες κατηγορίες πολιτών. Έτσι, υπάρχει η εκτίμηση ότι μπορεί να υπερβούν κατά πολύ τις 400.000 οι μη μισθωτοί που θα βρεθούν μπροστά στην δυσάρεστη έκπληξη να έχουν χάσει την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη για συνταγογράφηση, διαγνωστικές εξετάσεις και θεραπευτικές πράξεις από ιδιώτες γιατρούς, εξαιτίας χρέους προς τον Φορέα, που δεν τακτοποίησαν. Με ειδική τροπολογία που κατατέθηκε χθες σε νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, αποσαφηνίζεται ότι διατηρούν την ασφαλιστική τους ικανότητα, ακόμα και με χρέη προς τον ΕΦΚΑ, σε ασφαλισμένους και στα μέλη των οικογένειών τους, εφόσον εργάζονται σε περιοχές που επλήγησαν από θεομηνίες ή άλλες φυσικές καταστροφές κατά το προηγούμενο έτος. Παράλληλα, διατηρούν την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη και κάποια έμμεσα μέλη (νέοι έως 18 ετών, ΑμεΑ και χρονίως πάσχοντες), ακόμα και εάν ο γονέας στου οποίου την ασφάλιση υπάγονται, έχει χάσει την ασφαλιστική του ικανότητα. Πρόκειται για εξαιρέσεις που καλύπτουν το σύνολο της περιόδου από την 1η Μαρτίου 2024 έως και την 28η Φεβρουαρίου 2025.
Όμως, το πρόβλημα που υπάρχει είναι ότι παραμένουν χιλιάδες μη μισθωτοί χωρίς να καταβάλλουν ακόμα και τις τρέχουσες ασφαλιστικές εισφορές, εκτός από τις ληξιπρόθεσμες που έχουν μετατραπεί σε χρέος που συσσωρεύεται στο ΚΕΑΟ. Προτιμούν δηλαδή να χάσουν την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη και να έχουν πρόσβαση μόνο σε δημόσιες δομές Υγείας, οι ίδιοι και οι σύζυγοί τους, παρά να εξοφλήσουν ή να ρυθμίσουν παλαιότερα χρέη, καταβάλλοντας ταυτόχρονα και τις τρέχουσες εισφορές, εμπρόθεσμα. Το στοιχείο αυτό δείχνει το πρόβλημα οικονομικής ρευστότητας που αντιμετωπίζουν χιλιάδες μη μισθωτοί ασφαλισμένοι.
Άλλωστε, όπως έχει αποκαλύψει η «Ν» το 40% των μη μισθωτών ασφαλισμένων δεν πληρώνει εμπρόθεσμα ούτε τις τρέχουσες ασφαλιστικές εισφορές, πόσο μάλλον τα χρέη προηγούμενων ετών, που έχουν συσσωρευτεί.
Η τροπολογία
Σε κάθε περίπτωση η τροπολογία ξεκαθαρίζει ότι χορηγείται ασφαλιστική ικανότητα, κατ’ εξαίρεση από την 1η Μαρτίου 2024 έως την 28η Φεβρουαρίου 2025, στις εξής τρεις κατηγορίες οφειλετών:
α) Στους ασφαλισμένους του ΕΦΚΑ, που διατηρούν επαγγελματική εγκατάσταση ή ασκούν δραστηριότητα ή εργάζονται σε πληγείσες περιοχές από θεομηνίες ή άλλες φυσικές καταστροφές και υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής των υπουργικών αποφάσεων που εκδόθηκαν το έτος 2023. Το ίδιο ισχύει και στους ανέργους των ανωτέρω περιοχών που είναι εγγεγραμμένοι στο Ψηφιακό Μητρώο της ΔΥΠΑ. Στην περίπτωση αυτή η ασφαλιστική ικανότητα χορηγείται από την ημέρα επέλευσης της φυσικής καταστροφής, ανεξαρτήτως οφειλών προς τον ΕΦΚΑ.
β) Στους εργοδότες και ασφαλισμένους που έχουν επαγγελματική εγκατάσταση ή δραστηριότητα σε περιοχές της Περιφέρειας Αττικής που επλήγησαν από τις φονικές πυρκαγιές στο Μάτι της 23ης και 24ης Ιουλίου 2018. Το ίδιο ισχύει και στους εγγεγραμμένους στα μητρώα του ΕΦΚΑ άμεσα ασφαλισμένους που επλήγησαν από τις ίδιες πυρκαγιές.
γ) Στους εργαζομένους στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος και στα Ναυπηγεία Ελευσίνας.
ΑμεΑ και παιδιά
Για ΑμεΑ και παιδιά έως 18 ετών, που είναι έμμεσα μέλη οφειλετών με χρέη στον ΕΦΚΑ, ισχύει η ανωτέρω εξαίρεση, άρα διατηρούν με τη σειρά τους ανέπαφη την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Η σχετική έγκριση έχει δοθεί ήδη από την 31η Μαΐου 2022, με Υπουργική Απόφαση του Υπουργείου Υγείας, στην οποία αποσαφηνίζεται ότι διατηρούν το δικαίωμα να συνταγογραφούν φάρμακα, να πραγματοποιούν διαγνωστικές εξετάσεις και θεραπευτικές πράξεις εκτός των ιατρών του ΕΣΥ, οι εξής κατηγορίες πολιτών:
- Οι ανασφάλιστοι νέοι έως 18 ετών.
- Οι ανασφάλιστοι ασθενείς με νοητική ή ψυχική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο down, διπολική διαταραχή, κατάθλιψη με ψυχωσικά συμπτώματα, εγκεφαλική παράλυση ή βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, ακρωτηριασμένοι που λαμβάνουν εξωϊδρυματικό επίδομα με ποσοστό αναπηρίες 67% και άνω, όπως και όσοι έχουν πιστοποιημένοι αναπηρία στα ΚΕΠΑ 80% και άνω, για οποιαδήποτε πάθηση.
- Οι ανασφάλιστοι, με παθήσεις που βάσει καταλόγου έχουν μηδενική συμμετοχή ή έως 10%, στα φάρμακα που λαμβάνουν (χρονίως πάσχοντες). Στην κατηγορία αυτή υπάγονται και όσοι έχουν διαγνωστεί με AIDS.
Στη συγκεκριμένη Υπουργική Απόφαση επισημαίνεται ότι οι ανωτέρω κατηγορίες πολιτών διατηρούν το δικαίωμα και για να συνταγογραφούν εμβόλια.
Νέο πρόβλημα
Ήδη πάντως στον ΕΦΚΑ προετοιμάζονται για ένα νέο πρόβλημα που αναμένεται να ανακύψει για χιλιάδες μη μισθωτούς ασφαλισμένους, οι οποίοι εξόφλησαν ή ρύθμισαν τον Φεβρουάριο, το χρέος τους προς το ΚΕΑΟ. Αν και οι εν λόγω ασφαλισμένοι διατήρησαν την ασφαλιστική τους ικανότητα, είναι πιθανό σε αρκετούς εξ αυτών να μην έχει προλάβει το ψηφιακό σύστημα του Φορέα, να έχει πραγματοποιήσει την απαραίτητη μεταβολή. Έτσι, θα φαίνονται ακόμα ως οφειλέτες που δεν έχουν τακτοποιήσει το χρέος τους. Σε αυτή την περίπτωση, οι ασφαλισμένοι που θα διαπιστώσουν στην πράξη το πρόβλημα (πχ άρνηση του συστήματος, να δεχτεί συνταγογράφηση φαρμάκου από ιδιώτη γιατρό), τότε θα πρέπει να μεταβούν στο υποκατάστημα του Φορέα της περιοχής όπου διαμένουν και να υποβάλλουν το αποδεικτικό της πληρωμής που πραγματοποίησαν (εξόφληση χρέους ή καταβολή μηνιαίας δόσης ρύθμισης). Οι ασφαλισμένοι αυτής της κατηγορίας θα εξυπηρετούνται εκτός χωρίς ραντεβού, απευθείας στον γκισέ των υποκαταστημάτων.
