Διαβάστε παρακάτω την ομιλία του προέδρου του ΤΑΥΦΕ, Σπύρου Κουκάκη, με την οποία άνοιξε, τη Δευτέρα 17 Μαρτίου 2025, τις εργασίες της ημερίδας με θέμα: «Το διακύβευμα ανάπτυξης της συμπληρωματικής ασφάλισης υπό το πρίσμα της δημογραφικής γήρανσης», που συνδιοργανώθηκε από το ΤΑΥΦΕ και το Ερευνητικό Εργαστήριο Κοινωνικής Διοίκησης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (ΕΕΚΔ ΠαΔΑ):
Κυρίες και κύριοι,
Με ιδιαίτερη τιμή και αίσθημα ευθύνης, σας καλωσορίζω στη σημερινή ημερίδα, που διοργανώνεται από το Ταμείο Αλληλοβοήθειας Υπαλλήλων Φαρμακευτικών Εργασιών (ΤΑΥΦΕ) σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής. Μια ημερίδα που επιχειρεί να αναδείξει τις προκλήσεις και τις προοπτικές της συμπληρωματικής κοινωνικής ασφάλισης υπό το βάρος της δημογραφικής γήρανσης και των κοινωνικών και θεσμικών μεταβολών.
Η σημερινή μας συνάντηση, με θέμα «Το διακύβευμα ανάπτυξης της Συμπληρωματικής Ασφάλισης υπό το πρίσμα της δημογραφικής γήρανσης», έρχεται σε μια κρίσιμη χρονική στιγμή, όπου τα συστήματα κοινωνικής προστασίας, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δοκιμάζονται όσο ποτέ άλλοτε.
Το ΤΑΥΦΕ είναι ένας θεσμός με βαθιές ρίζες και ιστορική πορεία 64 ετών στο πλαίσιο της ελληνικής κοινωνικής ασφάλισης. Το ταμείο από την ίδρυσή του το 1960 ως αυτοτελής κλάδος του ΤΕΑΥΦΕ Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, μέχρι τη μετεξέλιξή του το 2014 σε Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, διατήρησε τον χαρακτήρα του ως φορέας υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης του πρώτου πυλώνα. Παρά τη νομική μεταβολή, εξακολουθεί να λειτουργεί υπό το πρίσμα της κοινωνικής αλληλεγγύης, της διαφάνειας και της λογοδοσίας προς τους ασφαλισμένους του και την κοινωνία γενικότερα.
Το ΤΑΥΦΕ, επί έξι και πλέον δεκαετίες, έχει σταθεί στο πλευρό όλων των εργαζομένων του φαρμακευτικού κλάδου, προσφέροντας ασφάλεια, σταθερότητα και προοπτική. Το ΤΑΥΦΕ από την ίδρυσή του το 1960 ως αυτοτελής κλάδος, μέχρι τη μετεξέλιξή του σε ΝΠΙΔ το 2014, παρέμεινε σταθερό στον ρόλο του και τον σκοπό του: να εγγυάται το δικαίωμα στην εφάπαξ παροχή και την ενίσχυση του εισοδήματος κατά την αποχώρηση από την εργασία.
Το 2014, το Ταμείο μας ξεκίνησε μια νέα εποχή, παραλαμβάνοντας ως «προίκα» από το Δημόσιο:
- Την υποχρεωτικότητα ασφάλισης, θεμέλιο, ραχοκοκαλιά και ακρογωνιαίο λίθο της κοινωνικής προστασίας.
- Αποθεματικό 40 εκατομμυρίων ευρώ.
- Συνολικό έλλειμμα της τάξεως των 500 εκατομμυρίων ευρώ περίπου, το οποίο ελάφρυνε το δημόσιο χρέος, και το οποίο το διαχειριστήκαμε μόνοι μας, εκτός Γενικής Κυβέρνησης, χωρίς υποστήριξη από τον κρατικό προϋπολογισμό, χωρίς κοινωνικούς πόρους, το μειώσαμε κατά 36% χωρίς καμμιά επιπλέον περικοπή των παροχών και τελευταίο.
- 20.000 ενεργούς ασφαλισμένους.
Αυτά ήταν τα σημεία εκκίνησης. Ξεκινήσαμε από δύσκολη θέση. Και όμως δώσαμε μάχη. Άρχισε ένας τιτάνιος αγώνας με στόχο τη μεταρρύθμιση, την εξυγίανση και τελικά την ανάπτυξη. Και τα καταφέραμε!
- Σήμερα, δέκα χρόνια μετά:
✔ Το αποθεματικό μας έχει υπερπενταπλασιαστεί, ξεπερνώντας τα 250 εκατομμύρια ευρώ.
✔ Το αναλογιστικό έλλειμμα έχει μειωθεί 200 εκατομμύρια ευρώ.
✔ Οι ενεργοί ασφαλισμένοι ξεπερνούν πλέον τις 30.000 σε πανελλαδικό επίπεδο.
- Έχουμε καθιερώσει πρότυπες διαδικασίες επενδυτικής πολιτικής με τη συνδρομή κορυφαίων επιστημόνων και ειδικών.
- Επιλέξαμε ως οικονομικό σύστημα παροχών για μετά την 1.1.2026, το σύστημα της νοητής κεφαλαιοποίησης NDC, διασφαλίζοντας τη μακροχρόνια βιωσιμότητα του Ταμείου μας.
- Και παραμένουμε πρότυπο κοινωνικής αυτοδιαχείρισης, χωρίς να έχουμε λάβει ποτέ εργοδοτική εισφορά, κοινωνικό πόρο ή επιχορήγηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Όλα αυτά επιτεύχθηκαν με μεθοδικότητα, σκληρή δουλειά, στοχευμένες επιλογές, χωρίς ούτε ένα ευρώ εργοδοτικής εισφοράς ή κρατικής επιχορήγησης. Το κάναμε μόνοι μας. Και όλο αυτό στηρίχθηκε στην υποχρεωτικότητα της ασφάλισης.
Και όμως, όλη αυτή η πολύ θετική πορεία διακόπηκε αιφνιδιαστικά. Με τον Νόμο 5078/2023, καταργείται μετά από 64 χρόνια η υποχρεωτικότητα στην ασφάλιση για τον κλάδο του εφάπαξ, υπονομεύοντας το δημόσιο χαρακτήρα του Ταμείου και το καθεστώς κοινωνικής προστασίας που διασφαλίζαμε για χιλιάδες εργαζόμενους στον φαρμακευτικό χώρο. Πλήττοντας τη φύση και τον σκοπό του ΤΑΥΦΕ, με τα οποία συστάθηκε το μακρινό 1960. Ταυτόχρονα ο νόμος φορολογεί τα εφάπαξ των ασφαλισμένων και τα συρρικνώνει.
- Μπορούμε να δεχθούμε αυτό τον κίνδυνο;
- Θέλουμε να επιστρέψουμε σε εποχές αβεβαιότητας;
- Θέλουμε να αφήσουμε χιλιάδες εργαζόμενους χωρίς το δίχτυ ασφαλείας που χτίσαμε μαζί;
OXI! Δεν θα το επιτρέψουμε!
Σε αυτήν την κρίσιμη συγκυρία, η συνεργασία μας με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής αποκτά στρατηγική σημασία. Το ΠαΔΑ, με το πρωτοποριακό, καινοτόμο και μοναδικό Εργαστήριο Κοινωνικής Διοίκησης, είναι ο τεχνικός μας σύμμαχος, στην τεκμηρίωση, ανάλυση και ανάδειξη του ρόλου της υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης στην εποχή των ραγδαίων δημογραφικών και οικονομικών μετασχηματισμών. Μαζί διαμορφώνουμε επιστημονικά τεκμηριωμένες προτάσεις και λύσεις, στηρίζουμε την εκπαιδευτική και ερευνητική διαδικασία και οικοδομούμε συνέργειες με όραμα τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής και την προστασία του εισοδήματος των εργαζομένων.
Η σημερινή ημερίδα είναι ένα σημαντικό σημείο των δράσεων που θα ακολουθήσουν αυτής της συνεργασίας και ταυτόχρονα ένα βήμα διαλόγου για το μέλλον της συμπληρωματικής κοινωνικής ασφάλισης. Σε μια εποχή όπου η γήρανση του πληθυσμού και οι μεταβολές στο εργασιακό τοπίο θέτουν νέες προκλήσεις, καλούμαστε να επανακαθορίσουμε τη θέση και τη λειτουργία των φορέων κοινωνικής ασφάλισης, διατηρώντας την ισορροπία ανάμεσα στον πρώτο πυλώνα δημόσιας υποχρεωτικής ασφάλισης και στον δεύτερο πυλώνα επαγγελματικής ασφάλισης.
Κυρίες και κύριοι,
Ο κλάδος του φαρμάκου είναι ο πλέον αναπτυσσόμενος και καινοτόμος κλάδος αυτή την στιγμή στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο. Στην Ελλάδα ο κλάδος του φαρμάκου συμβάλλει πρωτίστως στην οικονομία, στην φαρμακοθεραπεία και βελτιώνει την ποιότητα και την μακροημέρευση της ζωής των πολιτών.
Συνιστά έναν κορυφαίο και εξειδικευμένο κλάδο με ταυτόχρονα πολλές αλλά και εξειδικευμένες θέσεις εργασίας.
Σε μια εποχή λοιπόν που το προσδόκιμο ζωής ολοένα και ανεβαίνει, με την εξατομικευμένη φαρμακοθεραπεία και την ανάπτυξη της ιατροβιοτεχνολογίας από τους γιατρούς και επιστήμονες ερευνητές, ο κλάδος του φαρμάκου έρχεται να στηρίξει με την ραγδαία ανάπτυξή του, ποιοτικά και για περισσότερα χρόνια τα γηρατειά μας. Αυτή είναι η καλή όψη του νομίσματος.
Η μεριά του νομίσματος που ζούμε περισσότερο, με περισσότερη σωματική και ψυχική υγεία, και τα περισσότερα χρόνια είναι πολύ πιο ποιοτικά.
Από την άλλη μεριά του νομίσματος, τα περισσότερα χρόνια της ζωής μας, χρειάζονται πόρους που πρέπει να εξοικονομήσουμε. Αυτός είναι σκοπός της πολιτείας και όλων των ασφαλιστικών ταμείων της χώρας. Πόροι οι οποίοι πρέπει να βρεθούν για να αντέξουν οικονομικά τα ταμεία, και να στηρίξουν τα γηρατειά μας.
Κυρίες και κύριοι,
Το ΤΑΥΦΕ δεν είναι απλώς ένα ταμείο. Είναι ένας ζωντανός οργανισμός κοινωνικής προστασίας. Ένας θεσμός που γεννήθηκε μέσα από την ανάγκη, αναπτύχθηκε με υπευθυνότητα και λειτουργεί με αρχές και αξίες. Η ιστορία του ΤΑΥΦΕ αποδεικνύει ότι η κοινωνική αυτοδιαχείριση, όταν διέπετε από διαφάνεια, λογοδοσία και επαγγελματισμό, μπορεί να αποτελέσει πρότυπο βιωσιμότητας και παράδειγμα προς μίμηση.
Αυτό είναι το μεγάλο συμπέρασμα που θέλουμε να αναδείξουμε σήμερα:
👉 Όταν οι εργαζόμενοι έχουν λόγο και ρόλο στη διαχείριση της ασφάλισής τους,
👉 Όταν τα συστήματα λειτουργούν με όρους δικαιοσύνης και κοινωνικής αλληλεγγύης,
👉 Τότε η κοινωνική ασφάλιση παραμένει στυλοβάτης της κοινωνικής συνοχής και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Αγαπητοί σύνεδροι
Η Ελλάδα είναι, δυστυχώς, μία από τις πιο ραγδαία γηράσκουσες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το ποσοστό του πληθυσμού άνω των 65 ετών αυξάνεται με πρωτοφανείς ρυθμούς, ενώ ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός συρρικνώνεται. Η δημογραφική γήρανση απειλεί πλέον ευθέως την βιωσιμότητα του δημόσιου συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, δημιουργώντας ένα εκρηκτικό μείγμα πίεσης τόσο για τις παροχές όσο και για τη χρηματοδότηση των συντάξεων και των επιδομάτων.
Μέσα σε αυτό το δυσμενές περιβάλλον, η ανάγκη ύπαρξης ισχυρών θεσμών όπως το ΤΑΥΦΕ καθίσταται επιτακτική. Το ΤΑΥΦΕ, με τη διαχρονική του σταθερότητα, την οικονομική του επάρκεια και τη θεσμική του ωριμότητα, αποτελεί παράγοντα αποσυμπίεσης των πιέσεων στο δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα. Λειτουργεί συμπληρωματικά, ενισχύοντας την κοινωνική προστασία και δημιουργώντας ένα επιπλέον δίχτυ ασφαλείας για χιλιάδες εργαζόμενους και τις οικογένειές τους.
Το Ταμείο μας δεν είναι μόνο ένας θεσμός καταβολής εφάπαξ. Είναι εργαλείο αντιμετώπισης των συνεπειών της γήρανσης, καθώς δίνει κίνητρα συμμετοχής, ενισχύει το εισόδημα κατά τη συνταξιοδότηση και συμβάλλει καθοριστικά στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.
Το μεγάλο συμπέρασμα, κυρίες και κύριοι, είναι ξεκάθαρο:
- Η δημογραφική γήρανση δεν αποτελεί μελλοντική απειλή. Είναι μια υπαρκτή κρίση, που βρίσκεται ήδη εδώ.
- Η δημόσια κοινωνική ασφάλιση, αν δεν ενισχυθεί και δεν πλαισιωθεί από ισχυρούς θεσμούς όπως το ΤΑΥΦΕ, κινδυνεύει με κατάρρευση.
- Η υποχρεωτική συμπληρωματική ασφάλιση, με όρους κοινωνικής αυτοδιαχείρισης και διαφάνειας, είναι αναγκαία, όχι πολυτέλεια, για να διασφαλίσουμε αξιοπρεπείς συντάξεις και επαρκή εισοδήματα για τις μελλοντικές γενιές.
- Το ΤΑΥΦΕ απέδειξε ότι μπορεί να είναι πρότυπο διαχείρισης και κοινωνικής υπευθυνότητας. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, πρέπει να διαφυλάξουμε αυτόν τον θεσμό ως εγγύηση βιωσιμότητας και κοινωνικής αλληλεγγύης.
«Σας καλώ, όλους εσάς, εκπροσώπους του Ελληνικής βουλής και των κομμάτων, κοινωνικούς φορείς, εργοδότες στον κλάδο του φαρμάκου, πανεπιστημιακούς, θεσμικούς επενδυτές και όλους τους εργαζόμενους, να γίνουμε οι φωνές της συνέργειας. Να στηρίξουμε τον θεσμό του ΤΑΥΦΕ και να διαφυλάξουμε ένα μέλλον αξιοπρέπειας και ασφάλειας για όλους».
Γιατί το αύριο το χτίζουμε σήμερα.
Σας ευχαριστώ θερμά για την παρουσία σας και σας εύχομαι μια παραγωγική και ουσιαστική ημερίδα.
