Εξαιρετικό ενδιαφέρον είχε η καθιερωμένη πλέον live διαδικτυακή συζήτηση με τα μέλη του Ταμείου Αλληλοβοήθειας Υπαλλήλων Φαρμακευτικών Εργασιών (ΤΑΥΦΕ – Ταμείο Εφάπαξ Παροχών) την Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου, στις 8 το βράδυ, η οποία αυτήν την φορά αφορούσε στην επαγγελματική διαχείριση των αποθεματικών και την ίδρυση επενδυτικού φορέα από το ΤΑΥΦΕ.
Στη ζωντανή συζήτηση συμμετείχαν οι:
- Γεράσιμος Κονιδάρης, Εντεταλμένος Διευθύνων Σύμβουλος του ΤΑΥΦΕ, ως συντονιστής.
- Δρ. Παναγιώτης Αλεξάκης, Ομότιμος Καθηγητής Οικονομικής των Επιχειρήσεων και Αγορών, του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών του ΕΚΠΑ, Πρόεδρος της Επενδυτικής Επιτροπής του ΤΑΥΦΕ.
- Δρ. Παναγιώτης Γ. Αρτίκης, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Τμήμα Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχειρήσεων με ειδίκευση στη Χρηματοοικονομική Διοίκηση, μέλος της Επενδυτικής Επιτροπής του ΤΑΥΦΕ.
- Αυγέρης Τρικούζας, κάτοχος ΜΒΑ Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και πιστοποίησης Φοροτεχνικού-Λογιστή Α΄ τάξης, Προϊστάμενος Οικονομικών Υπηρεσιών του ΤΑΥΦΕ και μέλος της Επενδυτικής Επιτροπής.
- Ζωή Βασιλείου, Οικονομολόγος, σύμβουλος χρηματοοικονομικών αναλύσεων και επιχειρηματικών σχεδίων, μέλος της πρώτης Επενδυτικής Επιτροπής της ΑΕΔΑΚ Ασφαλιστικών Οργανισμών, ειδικός σύμβουλος του ΤΑΥΦΕ για την εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας (feasibility study) και επιχειρηματικού σχεδίου για την ίδρυση επενδυτικού φορέα.
Ανοίγοντας τη συζήτηση, ο κ. Γεράσιμος Κονιδάρης αναφέρθηκε αναλυτικά στα οικονομικά δεδομένα που βρήκε όταν ανέλαβε η διοίκηση του ΤΑΥΦΕ τον Δεκέμβριο του 2013, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στη ζημία που προέκυψε για το Ταμείο από το PSI.
Αναφέρθηκε στην απομείωση λόγω PSI των διαθεσίμων που διέθετε το Ταμείο στο λογαριασμό Κοινού Κεφαλαίου της Τράπεζας της Ελλάδας στις 12/03/2012, τα οποία ήταν 53,56 εκατ. ευρώ και μετά το PSI μειώθηκαν στα 22,184 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας για το Ταμείο ζημία ύψους 36,694 εκατ. ευρώ. Συνολικά, η ζημία για το Ταμείο που προέκυψε από το PSI έφτασε στα 38,620 εκατ. ευρώ.
Στη συνέχεια, ο κ. Κονιδάρης αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα της επαγγελματικής διαχείρισης των αποθεματικών του Ταμείου, τεκμηριώνοντας με στοιχεία τα σημαντικά οφέλη που θα έχει για την αύξηση των περιουσιακών στοιχείων, τη μείωση του αναλογιστικού ελλείμματος και κατ’ επέκταση συνολικά για τη βιωσιμότητα του ΤΑΥΦΕ προς όφελος των ασφαλισμένων μελών του. Επισήμανε δε, ότι, με βάση τις Αναλογιστικές Μελέτες που έχουν εκπονηθεί, καταδεικνύεται με σαφήνεια από την πρώτη ιδρυτική μελέτη του έτους 2013 ότι ακόμη και με μία ποσοστιαία μονάδα αύξηση των αποδόσεων των επενδύσεων του Ταμείου πάνω από το τεχνικό επιτόκιο που ορίζει η Αναλογιστική Μελέτη (2%), δηλαδή 3,15% απόδοση των επενδύσεων, το αναλογιστικό έλλειμμα μειώνεται περίπου στο μισό. Σε αντίθετη περίπτωση, εάν αντί για 2% απόδοση επενδύσεων, επιτευχθεί 1%, το αναλογιστικό έλλειμμα διπλασιάζεται.
Όλες οι Αναλογιστικές Μελέτες υποδεικνύουν για την κάλυψη του μακροχρόνιου αναλογιστικού ελλείμματος τρεις λύσεις: ή αύξηση των εισφορών ή μείωση των παροχών ή συνδυασμό των δύο προηγούμενων. Το Ταμείο, μετά από εξειδικευμένη μελέτη προτείνει την επαγγελματική διαχείριση ως τέταρτη λύση, η οποία μπορεί να δώσει τα καλύτερα οικονομικά αποτελέσματα για το Ταμείο και να αποσβέσει το μακροχρόνιο αναλογιστικό έλλειμμα από την ενεργή επαγγελματική διαχείριση μέσα από τη δημιουργία επενδυτικού φορέα, ο οποίος θα ελέγχεται αυστηρά από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, θα λειτουργεί με διαφάνεια, και θα προσδώσει στο Ταμείο υψηλά κέρδη από την εσωτερικοποίηση της διαχείρισης, καθώς η εξοικονόμηση πόρων από μόνη της θα αγγίζει κατ’ έτος περίπου το 1% των υπό διαχείριση κεφαλαίων (ΥΔΚ) και θα καλύπτει πλήρως το σύνολο των εξόδων λειτουργίας του Ταμείου, χωρίς να απομειώνονται οι αποδόσεις των επενδύσεων.
Ο Προϊστάμενος Οικονομικών Υπηρεσιών και μέλος της Επενδυτικής Επιτροπής του ΤΑΥΦΕ, Αυγέρης Τρικούζας, αναφέρθηκε στην πορεία του χαρτοφυλακίου, με τα δεδομένα να δείχνουν ότι τα αποθεματικά του Ταμείου από 41,623 εκατ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2013 έφτασαν τον Δεκέμβριο του 2021 στα 170,129 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 308,73%.
Ο Δρ. Παναγιώτης Γ. Αρτίκης, μέλος της Επενδυτικής Επιτροπής του ΤΑΥΦΕ, μίλησε για τη σημασία της στρατηγικής κατανομής κεφαλαίων (asset allocation) στη διαδικασία ελέγχου του επενδυτικού κινδύνου, τη διάρθρωση του χαρτοφυλακίου του ΤΑΥΦΕ διαχρονικά από το 2015 μέχρι σήμερα, και τις τρέχουσες αποδόσεις των κυριότερων κατηγοριών περιουσιακών στοιχείων (Κυβερνητικά Ομόλογα, Εταιρικά Ομόλογα, Μερίδια Α/Κ), στα οποία έχει επενδύσει το ΤΑΥΦΕ. Επίσης, παρουσίασε συνοπτικά τους κυριότερους κινδύνους στους οποίους είναι εκτεθειμένο ένα επενδυτικό χαρτοφυλάκιο και την σημασία της ανάληψης κινδύνου για την επίτευξη αποδόσεων που θα επιτρέπουν την πληρωμή των μελλοντικών υποχρεώσεων του ΤΑΥΦΕ. Επίσης, αναφέρθηκε στην εξέλιξη του χαρτοφυλακίου, το οποίο στις 31/08/2022 έφτασε τα 174,937 εκατ.ευρώ, διαμορφώνοντας τη συνολική αύξηση από το 2013 στο 320%.
Ο Δρ. Παναγιώτης Αλεξάκης, Πρόεδρος της Επενδυτικής Επιτροπής του ΤΑΥΦΕ, στην παρέμβασή του αναφέρθηκε στην ανάγκη ενεργούς επαγγελματικής διαχείρισης των αποθεματικών του Ταμείου. Αρχικά συζήτησε πώς οι διάφοροι περιοριστικοί παράγοντες – δομές οργάνωσης των Ταμείων, περιορισμοί στα επενδυτικά τους
στοιχεία, τοποθετήσεις των κεφαλαίων τους στην ΤτΕ, καθυστερήσεις στη λήψη επενδυτικών αποφάσεων, οδήγησαν τα Ταμεία σε χαμηλές αποδόσεις για πολλά χρόνια, σε χαμηλή διαφοροποίηση των χαρτοφυλακίων τους, και σε μειωμένη διασπορά του κινδύνου, ο οποίος απορρέει από τις επενδύσεις τους. Τώρα, αυτοί οι παράγοντες αίρονται, καθώς έχουν ανοίξει οι κεφαλαιαγορές, ενώ στα συμβατικά είδη επενδύσεων – μετοχές, ομολογίες, αμοιβαία κεφάλαια – προστίθενται και εναλλακτικές επενδύσεις όπως μετοχικές συμμετοχές σε εταιρείες και επενδύσεις σε ακίνητα. Αναφερόμενος στην έννοια του χαρτοφυλακίου επενδύσεων έδωσε σημαντική έμφαση στην έννοια της διαφοροποίησης του χαρτοφυλακίου στο πλαίσιο της συνετούς διαχείρισης, κάτι που επιτυγχάνεται σε συλλογικές επενδύσεις, όπως είναι τα αμοιβαία κεφάλαια, τα επενδυτικά στοιχεία των οποίων συν διακυμαίνονται και εξασφαλίζουν την επιθυμητή σχέση κινδύνου-απόδοσης. Ακολούθως, παρουσίασε τις στρατηγικές απόδοσης διαχείρισης των χαρτοφυλακίων, όπου αρχικά εφαρμοζόταν αυτό που αποκαλείται ως παθητική διαχείριση, η οποία αν και χρήσιμη, δεν ελάμβανε επαρκώς υπ’ όψιν τον μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα με βάση τον οποίο λειτουργούν οι επενδύσεις των Ταμείων. Αυτός είναι ένας κύριος λόγος που η διαχείριση εξελίχθηκε σε ενεργητική, όπου σε μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα με πληρέστερη συλλογή πληροφόρησης και επεξεργασίας της και προβλέψεις επιδιώκεται η αποτελεσματικότερη διαχείριση των χαρτοφυλακίων, με επαγγελματίες διαχειριστές. Σε συνδυασμό με το πλήθος των επενδυτικών στοιχείων και τη διεθνοποίηση των επενδύσεων οδηγεί στην ανάγκη υιοθέτησης μιας ενεργούς επενδυτικής διαχείρισης μέσα από τον κατάλληλο επενδυτικό φορέα, ο οποίος στελεχωμένος με το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό λειτουργεί σε πλήρη βάση, χωρίς καθυστερήσεις στη λήψη αποφάσεων για να φέρει τους καλύτερους δυνατούς συνδυασμούς απόδοσης-κινδύνου. Σε αυτό το πλαίσιο το ΤΑΥΦΕ αποφάσισε όπως ο επενδυτικός του φορέας, ο οποίος κρίνεται ως αναγκαίος να ιδρύσει, να λάβει τη μορφή της Ανώνυμης Εταιρείας Διαχείρισης Αμοιβαίων Κεφαλαίων (ΑΕΔΑΚ).
Η τελευταία στελεχώνεται, λειτουργεί και ελέγχεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, η οποία την εποπτεύει, διασφαλίζοντας έτσι τη διαφάνεια και την επιθυμητή εταιρική διακυβέρνηση στις εργασίες της, και επικεντρώνεται στην ποιότητα των επενδυτικών επιλογών με την επιθυμητή διαφοροποίηση και τη διασπορά του κινδύνου. Ο κ. Αλεξάκης κατέληξε τονίζοντας ότι η επαγγελματική ενεργητική διαχείριση των πόρων του ΤΑΥΦΕ καθίσταται αναγκαία, καθώς πλέον πρόκειται για μια δύσκολη και απαιτητική διαδικασία.
Τέλος η κ. Ζωή Βασιλείου, Οικονομολόγος και ειδικός σύμβουλος του ΤΑΥΦΕ, αναφέρθηκε στη σημασία και στο όφελος που θα έχει για το Ταμείο η εσωτερική διαχείριση του χαρτοφυλακίου μέσω μιας ΑΕΔΑΚ του ΤΑΥΦΕ, παρουσιάζοντας στοιχεία μελέτης σύμφωνα με την οποία, βάσει ρεαλιστικών παραδοχών, η εξοικονόμηση πόρων για το Ταμείο και τους ασφαλισμένους του από τη διαφορά μεταξύ κόστους διαχείρισης και της προμήθειας επένδυσης σε Α/Κ που θα χρέωνε ένας εξωτερικός διαχειριστής (δηλαδή μία υφιστάμενη ΑΕΔΑΚ) με το κόστος λειτουργίας της υπό σύσταση ΑΕΔΑΚ του ΤΑΥΦΕ, αγγίζει μόνο για τα πρώτα 5 έτη λειτουργίας τα 5,2 εκατ. ευρώ (βλέπε Πίνακα 1).
Το όφελος αυτό για τους ασφαλισμένους του Ταμείου διευρύνεται εκθετικά σε βάθος χρόνου, δεδομένου ότι το κόστος διαχείρισης υπολογίζεται εξ ορισμού ως ποσοστό τού υπό διαχείριση χαρτοφυλακίου (ΥΔΧ) – το οποίο βάσει των αναλογιστικών μελετών αυξάνεται χρόνο με το χρόνο – ενώ αντίθετα το κόστος λειτουργίας της ΑΕΔΑΚ ακολουθεί πολύ πιο ομαλή αύξηση, με αποτέλεσμα να διευρύνεται η απόκλιση μεταξύ των δύο αυτών μεγεθών (βλέπε Διάγραμμα 1).
Σημειώνεται ότι στα κόστη δεν συμπεριλαμβάνονται (σε καμία πλευρά της εξίσωσης) δαπάνες που είναι ούτως ή άλλως δεδομένες ανεξάρτητα από το φορέα διαχείρισης όπως πχ τα έξοδα θεματοφυλακής ή οι προμήθειες προς την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ή οι φόροι των Α/Κ κλπ.
Είναι προφανές ότι το όφελος αυτό για το Ταμείο και συνακόλουθα για τους ασφαλισμένους του, προκύπτει λόγω του ύψους των υπό διαχείριση αποθεματικών που έχει στη διάθεσή του αυτή τη στιγμή το ΤΑΥΦΕ, που του επιτρέπει να αξιοποιεί οικονομίες κλίμακας μέσα από την εσωτερική διαχείριση, δηλαδή μέσω ενός 100% ελεγχόμενου φορέα. Η αμοιβή διαχείρισης από κάθε εξωτερικό οργανισμό είναι συνδεδεμένη με το ύψος των κεφαλαίων που καλείται να διαχειριστεί και παρά το γεγονός ότι ανώτερα επίπεδα χαρτοφυλακίου τυγχάνουν, πράγματι, χαμηλότερων προμηθειών, είναι δεδομένο ότι αυτή η αναλογικότητα στη χρέωση της διαχείρισης καθιστά σε περιπτώσεις πολύ μεγάλων χαρτοφυλακίων μη συμφέρουσα την εξωτερική διαχείριση.
Αυτός είναι και ο λόγος που από τα μέσα της προηγούμενης 10ετίας και μετά, υπάρχει μία ροπή από πολλά συνταξιοδοτικά ταμεία της Ευρώπης, της Αμερικής και του Καναδά να μεταφέρουν ένα μέρος της διαχείρισης του χαρτοφυλακίου τους από εξωτερικούς φορείς στο εσωτερικό τους. Η ανάγκη συρρίκνωσης του κόστους διαχείρισης επ’ ωφελεία των ασφαλισμένων είναι μία παγκόσμια ανάγκη και δεν θα μπορούσε να διαφοροποιηθεί σε αυτό η χώρα μας.
Στην περίπτωση του ΤΑΥΦΕ, το ύψος των υπό διαχείριση κεφαλαίων που θα καθιστούσε πιο συμφέρουσα την ανάθεση της διαχείρισης σε εξωτερικό (ανεξάρτητο) φορέα θα ήταν αν τα αποθεματικά υπολείπονταν των 50 εκατ. ευρώ, όπως αποτυπώνεται και στο Διάγραμμα 2, κάτι, όμως, που δεν προκύπτει τόσο από τα πραγματικά γεγονότα όσο και από τις παραδοχές των μελετών αλλά τίθεται για τις ανάγκες της μελέτης.
Διάγραμμα 2: Συσχέτιση οφέλους – ζημιάς σε κάθε δυνητικό ύψος υπό διαχείριση χαρτοφυλακίου συγκρινόμενο με τα 500 χιλ. ευρώ που είναι το κόστος λειτουργίας της υπό σύσταση ΑΕΔΑΚ του ΤΑΥΦΕ (τα ποσά είναι σε χιλιάδες ευρώ)Η επόμενη live συζήτηση του ΤΑΥΦΕ με τους ασφαλισμένους θα γίνει την Τετάρτη, 12 Οκτωβρίου, στις 20.00.
Θα αποτελέσει συνέχεια της συζήτησης που άνοιξε για το μείζον θέμα της επαγγελματικής διαχείρισης των αποθεματικών και της ίδρυσης επενδυτικού φορέα.
Οι ίδιοι συμμετέχοντες θα μπουν σε επιμέρους εξειδικεύσεις, θα ακούσουν τις προτάσεις των ασφαλισμένων και θα απαντήσουν στις ερωτήσεις τους.
