Εκ μέρους της διοίκησης του ΤΑΥΦΕ, της νομικής υπηρεσίας, των εργαζομένων στο Ταμείο και των ασφαλισμένων μελών μας, καταθέσαμε στη διαβούλευση το παρακάτω γενικό κείμενο, όπως διαμορφώθηκε από τις συναντήσεις του Ταμείου με τα δευτεροβάθμια συνδικαλιστικά όργανα των ασφαλισμένων, καθώς επίσης και κατά την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη ενημέρωσης μέσω του live streaming του Ταμείου, και παρακαλούμε να ληφθεί υπ’ όψιν, ώστε το Ταμείο μας να παραμείνει υποχρεωτικής ασφάλισης, διασφαλίζοντας τα συμφέροντα των 28.000 ενεργών μελών και τουλάχιστον 15.000 ανενεργών, καθώς επίσης και τη διαχρονική βιωσιμότητα του ΤΑΥΦΕ:
Το νομοσχέδιο εξισώνει ένα σύγχρονο, υγιές, εύρωστο και αυτοδιοικούμενο και υπό στενή και συνεχή εποπτεία Ταμείο Εφάπαξ Παροχών υποχρεωτικής ασφάλισης με τα Ταμεία προαιρετικής Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ), ανοίγοντας διάπλατα το δρόμο για τον οικονομικό στραγγαλισμό του και τη βέβαιη συρρίκνωση των εφάπαξ που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι στο φάρμακο, έως, τελικά, και την πλήρη κατάργησή του.
Με το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου, η εφάπαξ παροχή της κοινωνικής υποχρεωτικής ασφάλισης εκφυλίζεται και εξισώνεται με τα ομαδικά ασφαλιστήρια συμβόλαια, ενώ επιπλέον θα φορολογείται (και μάλιστα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο), σε αντίθεση με ό,τι θα συνεχίσει να ισχύει για τα εφάπαξ των δημόσιων Ταμείων (ΕΤΕΑΕΠ – e-ΕΦΚΑ).
Επισημαίνουμε ότι ο νομοθέτης δεν εξηγεί πώς η κατάργηση της υποχρεωτικής ασφάλισης στο Ταμείο θα προστατεύσει τα συμφέροντα των ασφαλισμένων και δεν θα θίξει τα κεκτημένα τους. Επικαλούμενος ισχυρισμούς και νομικά επιχειρήματα, τα οποία δεν σχετίζονται με τη νομική φύση του ΤΑΥΦΕ, προβαίνει στην κατάργηση του υποχρεωτικού χαρακτήρα της ασφάλισης, γεγονός, το οποίο θα αποφέρει εντελώς αντίθετα αποτελέσματα από τα επιδιωκόμενα.
- Το ΤΑΥΦΕ δεν έχει, ούτε είχε ποτέ εργοδοτική εισφορά.
- Δεν έχει, ούτε είχε ποτέ κοινωνικό πόρο.
- Από 01/01/2014 δεν ανήκει στη Γενική Κυβέρνηση, άρα το αναλογιστικό έλλειμα δεν συμπεριλαμβάνεται στο δημόσιο χρέος.
- Δεν έχει επιχορηγηθεί ποτέ από τον κρατικό προϋπολογισμό από συστάσεώς του το 1960.
- Είναι σωματειακής μορφής στη διαδικασία εκλογής των οργάνων του και μόνον.
- Ως προς τις εισφορές, υπόχρεος παρακράτησης και απόδοσης είναι ο εργοδότης, καθώς επίσης και για τις παροχές, αρμόδια για την επίλυση διαφορών είναι τα Διοικητικά δικαστήρια, όπως συμβαίνει στον Α’ Πυλώνα της υποχρεωτικής ασφάλισης, κύρια σύνταξη, επικουρική σύνταξη και εφάπαξ.
Το ΤΑΥΦΕ ΝΠΙΔ ιδρύθηκε εκ μετατροπής του Τομέα Πρόνοιας Υπαλλήλων Φαρμακευτικών Εργασιών του ΤΑΠΙΤ ΝΠΔΔ, ως αλληλοβοηθητικό Ταμείο μετά από απόφαση του ΔΣ του φορέα (ΤΑΠΙΤ ΝΠΔΔ). Σήμερα το ΤΑΥΦΕ έχει συσσωρευμένες δεδουλευμένες υποχρεώσεις οι οποίες είναι απαιτητές από τα 28.000 ενεργά μέλη του, καθώς και τα ανενεργά, και τις οποίες θα αναζητήσουν κατά το στάδιο της συνταξιοδότησης (όπως και στα Ταμεία εφάπαξ του e-ΕΦΚΑ).
Σύμφωνα δε, με το άρθρο 12 του Καταστατικού του ΤΑΥΦΕ (ΚΥΑ, ΦΕΚ 3259/Β/20-12-2013) «Το εφάπαξ βοήθημα, καθώς και οι όροι χρηματοδότησης δύνανται να ανακαθορίζονται με απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, μετά από πρόταση των οργάνων διοίκησης του νέου Ταμείου και σύνταξη αναλογιστικής μελέτης, που υποβάλλεται στο Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας και εγκρίνεται με την ίδια απόφαση.», τεκμαίρεται ο δημόσιος χαρακτήρας του Ταμείου και η υποχρεωτικότητα της ασφάλισης, αφού το Κράτος καθορίζει το εφάπαξ βοήθημα και τους όρους χρηματοδότησης, και όχι το Ταμείο μονομερώς, όπως θα συνέβαινε σε έναν σωματειακής μορφής φορέα.
Με βάση τα ανωτέρω, αιτούμαστε τη διατήρηση της υποχρεωτικότητας της ασφάλισης στο ΤΑΥΦΕ, προκειμένου να στηριχθεί η διαχρονική βιωσιμότητά του και οι ασφαλισμένοι να λάβουν την εφάπαξ παροχή που δικαιούνται, δεδομένου ότι το Ταμείο συνιστά φορέα υποχρεωτικής ασφάλισης από τη σύστασή του το 1960 μέχρι σήμερα.
Ειδικότερα, η νομική υπηρεσία του ΤΑΥΦΕ επεξεργάστηκε τα σχόλια και τις παρατηρήσεις του Ταμείου, σύμφωνα με τα κατωτέρω και κατ’ άρθρο που αφορούν στο ΤΑΥΦΕ, παρατηρούνται τα εξής:
Άρθρο 98
Το ΤΑΥΦΕ ιδρύθηκε το 1960 ως ΝΠΔΔ υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης (κλάδος εφάπαξ παροχών) και ασφαλίζει όλους τους μισθωτούς εργαζόμενους με εξαρτημένη σχέση εργασίας στον κλάδο του Φαρμάκου (φαρμακοβιομηχανίες, φαρμακευτικές εταιρείες, αντιπροσωπείες, φαρμακαποθήκες, φαρμακεία, καθώς και φαρμακευτικές υπηρεσίες του Κράτους).
Στις 20/12/2013 μετετράπη σε ΝΠΙΔ (ΦΕΚ 3259/Β/20-12-2013) βάσει του άρθρου 6, παρ. 20 του Ν. 3029/2002 μετά από πρωτοβουλία και απόφαση του ΤΑΠΙΤ ΝΠΔΔ και από γνώμη των οικείων συνδικαλιστικών οργανώσεων. Αποτελεί καθολικό διάδοχο του τ. ΤΠΥΦΕ – ΤΑΠΙΤ ΝΠΔΔ και υπεισέρχεται στα πάσης φύσεως δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του.
Το σύνολο του ενεργητικού και παθητικού του τ. ΤΠΥΦΕ – ΤΑΠΙΤ (ΝΠΔΔ), η κινητή και ακίνητη περιουσία του, οι πόροι που προβλέπονται από τις ισχύουσες διατάξεις υπέρ αυτού, μεταφέρθηκαν αυτοδικαίως και εκ του νόμου στο νέο Ταμείο από την έγκριση του καταστατικού του και την έναρξη λειτουργίας του.
Από 01/01/2014 λειτουργεί ως Ταμείο εφάπαξ παροχών ΝΠΙΔ, υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης όπως τα Ταμεία εφάπαξ του δημοσίου συστήματος του ΕΤΕΑΕΠ του e-ΕΦΚΑ, δηλαδή, όπως λειτουργούσε μέχρι 31/12/2013. Η μετατροπή του σε ΝΠΙΔ δεν άλλαξε την φύση και τη νομική του υπόσταση σχετικά με τις εισφορές και τις παροχές, ούτε τον κοινωνικοασφαλιστικό του χαρακτήρα. Παραμένει νομικό πρόσωπο υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης, όπως είναι όλα τα ασφαλιστικά ταμεία του Δημοσίου, τα 4 Ταμεία υποχρεωτικής κοινωνικής επαγγελματικής ασφάλισης (τα οποία ιδρύθηκαν βάσει του Ν. 4052/2012 με ιδιωτική πρωτοβουλία), καθώς και ο ΕΔΟΕΑΠ (επικουρική σύνταξη και εφάπαξ).
Ο τυπικός χαρακτηρισμός του ΤΑΥΦΕ ως Ταμείο Αλληλοβοήθειας ανεξάρτητα από το νομικό πλαίσιο που προέρχεται, δεν αλλάζει την υφή και την υπόσταση της υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης. Οι ασφαλισμένοι στον κλάδο του Φαρμάκου από το 1960 μέχρι σήμερα ασφαλίζονται υποχρεωτικά για εφάπαξ παροχή, ακολουθώντας, πέραν των καταστατικών διατάξεων, και όλους τους ασφαλιστικούς νόμους της χώρας έως σήμερα.
Η υποχρεωτική ασφάλιση στο Ταμείο από συστάσεώς του απέρρεε από κανόνες δημοσίου δικαίου. Ως βασική αρχή της κοινωνικής ασφάλισης η υποχρεωτικότητα υπηρετεί τους στόχους που προστατεύονται από το αρ.22 παρ.5 του Συντάγματος.
Η επιλογή να μετατραπεί το Ταμείο σε ΝΠΙΔ με βάση το άρθρο 6 παρ. 20 Ν. 3029/2002 με κρατική πρωτοβουλία (πρόταση του ΤΑΠΙΤ ΝΠΔΔ) δεν μετέβαλλε τον δημόσιο χαρακτήρα του Ταμείου σε ό,τι αφορά τις εισφορές και τις παροχές. Βάσει πάγιας νομολογίας το ΤΑΥΦΕ συνιστά φορέα δημόσιας διοίκησης υπό λειτουργική έννοια, γεγονός το οποίο μεταξύ άλλων συνάγεται από τον τρόπο συστάσεώς του, από τον επιδιωκόμενο σκοπό του, από το δημόσιο συμφέρον που εξυπηρετεί, αλλά ιδίως από τον υποχρεωτικό χαρακτήρα της ασφάλισης.
Ο νόμος μετέβαλε μόνον την άσκηση της Διοίκησης, δηλαδή, δόθηκε η διοίκηση στους ίδιους τους ασφαλισμένους με την μορφή κοινωνικής αυτοδιαχείρισης, όπως έχει κριθεί από το ΣτΕ.
Ό,τι ίσχυε μέχρι 20/12/2013 για το τ. ΤΠΥΦΕ – ΤΑΠΙΤ (ΝΠΔΔ), την υπαγωγή στην ασφάλιση, τις εισφορές και τις προϋποθέσεις έκδοσης εφάπαξ, ισχύει και µετά τις 20/12/2013. Το νέο ΤΑΥΦΕ ΝΠΙΔ είναι καθολικός διάδοχος του τ. ΤΠΥΦΕ – ΤΑΠΙΤ (ΝΠΔΔ) και υπεισέρχεται στα πάσης φύσεως δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του (άρθρο 1, παρ. 6, εδ. β του Καταστατικού ΦΕΚ 3259/Β/20-12-2013).
Αξίζει να σημειωθεί ότι το ΤΑΥΦΕ στα 10 έτη λειτουργίας του έχει εκπονήσει 16 αναλογιστικές μελέτες δομικού χαρακτήρα, με δεδομένη την υποχρεωτικότητα της ασφάλισης σε αυτό, με συνδυασμό εταιρικής διακυβέρνησης, οικονομικών δεδομένων και διαχειριστικών μεθόδων με στήριξη καθοριστικά της διαχρονικής βιωσιμότητάς του. Ήδη το αναλογιστικό έλλειμμα έχει μειωθεί περίπου κατά 100 εκατ. ευρώ. από την μετατροπή του από 01/01/2014, χωρίς καμία επιπλέον μείωση των παροχών του.
Η κατάργηση της υποχρεωτικότητας της ασφάλισης σε καμία περίπτωση δεν εγγυάται τη διατήρηση της βιωσιμότητας του Ταμείου, σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς στην αιτιολογική έκθεση. Αντιθέτως, θέτει εν αμφιβόλω την ίδια την υπόσταση του φορέα, την κοινωνική αλληλεγγύη, τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αλληλεγγύη των γενεών η οποία επιτυγχάνεται με την υποχρεωτικότητα της ασφάλισης σε ένα Ταμείο που λειτουργεί 63 χρόνια με υποχρεωτικό χαρακτήρα στην ασφάλιση, δημιουργώντας ακόμη μεγαλύτερα αναλογιστικά ελλείμματα, πλήττοντας ευθέως τη βιωσιμότητα του Ταμείου και εξαϋλώνοντας τις εφάπαξ παροχές. Τα αλληλοβοηθητικά Ταμεία προαιρετικής ασφάλισης κατά κανόνα αλλά και όπως έχει αποδείξει η πρόσφατη δεκαετής ιστορία τους, εντοπίζονται σήμερα αποδυναμωμένα και δίχως βιώσιμη προοπτική.
Ιδιωτικού δικαίου είναι μόνο η διοίκηση και εκεί υπάρχει άμεση δημοκρατία με εκλογή των οργάνων Διοίκησης και της Ελεγκτικής Επιτροπής από τους ίδιους τους ασφαλισμένους, με υψηλού βαθμού εταιρική διακυβέρνηση, με διαρκή έλεγχο και λογοδοσία και εποπτεία από το Υπουργείο Εργασίας και την Εθνική Αναλογιστική Αρχή.
Όλο το πλαίσιο εύρυθμης διοίκησης του ΤΑΥΦΕ προβλέπεται από το καταστατικό του (ΦΕΚ Β΄3259/2013) και δεν προκύπτει η ανάγκη θέσπισης του άρθρο 99 του νομοσχεδίου ούτε από το σχέδιο διάταξης ούτε από την αιτιολογική έκθεση του Νόμου.
Αξιοπερίεργο είναι ότι στην διάταξη του άρθρου 99 νομοθετείται η μη απαλλαγή του Δ.Σ από τις ευθύνες έναντι του Ταμείου παρόλο που η απαλλαγή μελών Δ.Σ προβλέπεται σε όλα τα νομοθετήματα τα οποία έχουν να κάνουν με τα όργανα διοίκησης νομικών προσώπων και μάλιστα προβλέπεται και στο ισχύον καταστατικό του Ταμείου ως αποκλειστική αρμοδιότητα της Γενικής Συνέλευσης.
Ο νομοθέτης στο νομοσχέδιο και στο ανωτέρω άρθρο ειδικά δεν εξηγεί πώς η κατάργηση της υποχρεωτικής ασφάλισης θα προστατεύσει τα συμφέροντα των ασφαλισμένων και δεν θα θίξει τα κεκτημένα ετών, παρά μόνον παραθέτει στην αιτιολογική έκθεση αόριστες αναφορές περί ευνοϊκών ρυθμίσεων σε περίπτωση μετατροπής των αλληλοβοηθητικών σε ΤΕΑ.
Στην παρ.2 του άρθρου 101 του σχεδίου νόμου εντοπίζεται μεταξύ άλλων μια διαφοροποίηση στην αναλογική εφαρμογή του άρθρου 55 του παρόντος νομοσχεδίου περί εξουσιών παρέμβασης και καθηκόντων της αρμόδιας αρχής και προβαίνει σε ευθεία διάκριση ανάμεσα στα ΤΕΑ και στα αλληλοβοηθητικά ταμεία παραλείποντας να εφαρμόσει την παρ.11 του άρθρου 55 του παρόντος στο Κεφ. Β που αφορά στα αλληλοβοηθητικά ταμεία. Η παρ.11 αναφέρεται στην δυνατότητα προσβολής των αποφάσεων της αρμόδιας αρχής με αίτηση ακύρωσης ενώπιον του ΣτΕ, δυνατότητα που αφαιρείται και επί της ουσίας εξαλείφεται για τα αλληλοβοηθητικά Ταμεία.
Άρθρο 101 παρ.4: Με την παρ. 4 του παρόντος άρθρου εισάγεται προκλητικά η άρση της αστικής ευθύνης των εποπτικών αρχών για πράξεις ή παραλείψεις τους και η παντελής αποποίηση ευθυνών. Η διάταξη αυτή έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το αρ.99 παρ.3 στο οποίο το Δ.Σ δεν απαλλάσσεται από καμία ευθύνη.
Μέρος Γ άρθρα 103-109: Ο σκοπός του νομοθέτη στο μέρος Γ, δεν είναι άλλος από την φορολογική εξίσωση των παρεχόμενων εφάπαξ με τις τυχόν έωλες και επισφαλείς παροχές των ασφαλιστικών εταιρειών και των ομαδικών συμβολαίων. Το μέρος Γ του νομοσχεδίου φωτίζει τον ουσιαστικό και βαθύτερο σκοπό του νομοθέτη, που μέσα από την άρση της υποχρεωτικής ασφάλισης, «ενισχύοντας» την προαιρετική συνταξιοδοτική αποταμίευση όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στο άρθρο 103, προσφέρει την εφάπαξ παροχή στην αγορά και στον ανταγωνισμό με άγνωστα κριτήρια, αδιαφορώντας πλήρως για την κοινωνική αλληλεγγύη, την συνταγματικά κατοχυρωμένη «αλληλεγγύη των γενεών» και την εν γένει βιωσιμότητα του Ταμείου.
Η ασφάλιση στο Ταμείο είναι υποχρεωτική επί 60 έτη και πλέον, ΚΑΙ ΕΤΣΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΙ. Η ιδιότητα του ασφαλισμένου δεν εξαρτάται και δεν συνδέεται σε καμία περίπτωση µε τη συμμετοχή του ασφαλισμένου σε συνδικαλιστική οργάνωση ή σε επαγγελματική ένωση εργαζομένων (άρθρο 3 Καταστατικού). Η υπαγωγή κάθε εργαζόμενου στην ασφάλιση του Ταμείου είναι υποχρεωτική και αυτοδίκαιη από την ημερομηνία ανάληψης της ασφαλιστέας στο Ταμείο εργασίας. Επομένως, το ΤΑΥΦΕ ΝΠΙΔ αποτελεί ασφαλιστικό οργανισμό υποχρεωτικής ασφάλισης, δεν είναι ασφαλιστική εταιρεία ούτε συνδικαλιστική οργάνωση ούτε δημιουργήθηκε µε ιδιωτική πρωτοβουλία.
Πρόκειται για ένα σχέδιο νόμου που εντελώς αναιτιολόγητα και χωρίς καμιά προηγούμενη επικοινωνία και ενημέρωση της διοίκησης του ΤΑΥΦΕ από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, προβλέπει την άρση της υποχρεωτικότητας στην ασφάλιση του Ταμείου υποθηκεύοντας και θέτοντας ευθέως εν αμφιβόλω το εφάπαξ χιλιάδων εργαζομένων στο φάρμακο.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, χωρίς επιχειρήματα και αιτιολογική βάση στην έκθεση του σχεδίου νόμου, εξισώνει ένα σύγχρονο, υγιές, εύρωστο, αυτοδιοικούμενο και υπό στενή και συνεχή εποπτεία Ταμείο Εφάπαξ Παροχών υποχρεωτικής ασφάλισης με τα Ταμεία προαιρετικής Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ), ανοίγοντας διάπλατα το δρόμο για τον οικονομικό στραγγαλισμό του και τη βέβαιη συρρίκνωση των εφάπαξ που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι στο φάρμακο, έως, τελικά, και την πλήρη κατάργησή του.
Με το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου, η εφάπαξ παροχή της κοινωνικής υποχρεωτικής ασφάλισης αυθαίρετα εκφυλίζεται και εξισώνεται με τα ομαδικά ασφαλιστήρια συμβόλαια, ενώ επιπλέον θα φορολογείται (και μάλιστα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο), σε αντίθεση με ό,τι θα συνεχίσει να ισχύει για τα εφάπαξ των δημόσιων Ταμείων (ΕΤΕΑΕΠ – e-ΕΦΚΑ).
Με βάση τα ανωτέρω, αιτούμαστε την απόσυρση της παρ. 1 του άρθρου 98 και τη διατήρηση της υποχρεωτικότητας της ασφάλισης στο ΤΑΥΦΕ, προκειμένου να στηριχθεί η διαχρονική βιωσιμότητά του και οι ασφαλισμένοι να λάβουν την εφάπαξ παροχή που δικαιούνται, δεδομένου ότι το Ταμείο συνιστά φορέα υποχρεωτικής ασφάλισης από τη σύστασή του το 1960 μέχρι σήμερα.
