Αδήλωτη εργασία και υπερβάσεις ωραρίων (πχ υπερωρίες που δεν καταγράφηκαν), έχουν για άλλη μια χρονιά την θλιβερή πρωτιά στις παραβάσεις που εντόπισε και στα πρόστιμα που επέβαλλε το 2023, η Επιθεώρηση Εργασίας.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα, περισσότερες από μία στις τρεις παραβάσεις αφορούσαν τις ανωτέρω περιπτώσεις, αριθμός που «μεταφράζεται» σχεδόν στο 60% των προστίμων που επιβλήθηκαν το 2023 σε όλη τη χώρα.
Ειδικότερα από το σύνολο των 73.579 ελέγχων της περσινής χρονιάς (περισσότεροι κατά 13% σε σχέση με τους 65.286 που είχαν γίνει το 2022), καταγράφηκαν 16.049 διοικητικές κυρώσεις (από 14.504 το 2022). Άρα, η παραβατικότητα το 2023, κινήθηκε στο 21,81%, από 22,21% ένα χρόνο νωρίτερα, συνεπώς η υποχώρηση είναι ελάχιστη.
Όμως, από τις 16.049 κυρώσεις της περσινής χρονιάς και τα 44.569.101 ευρώ που επιβλήθηκαν ως πρόστιμα, η συντριπτική πλειονότητα, αφορούν τις ανωτέρω παραβάσεις. Ακριβέστερα, τα στοιχεία δείχνουν ότι προέκυψαν 1.349 παραβάσεις που αφορούσαν την αδήλωτη εργασία (ποσοστό 8,4% του συνόλου), ανεξάρτητα εάν οι έλεγχοι πραγματοποιήθηκαν από την επιθεώρηση εργασιακών σχέσεων, από την επιθεώρηση υγείας και ασφάλειας ή από τους ειδικούς επιθεωρητές της Ανεξάρτητης Αρχής. Μόνο γι’ αυτές τις παραβάσεις επιβλήθηκαν πρόστιμα ύψους 14.941.500 ευρώ (ποσοστό 33,52% του συνόλου). Συνεπώς, μόνο για το σκέλος της αδήλωτης εργασίας, τα πρόστιμα κάλυψαν το 1/3 του συνόλου όσων επιβλήθηκαν την περσινή χρονιά.
Ακόμα χειρότερα είναι τα στοιχεία και ως προς το σκέλος των υπερβάσεων των ωρών εργασίας. Όπως προκύπτει από τους πίνακες προσωπικού, σημειώθηκαν 4.301 παραβάσεις, στις οποίες πρέπει να προστεθούν άλλες 324 ευθέως διαπιστωμένες υπερβάσεις χρόνου εργασίας. Άρα, μόνο γι’ αυτό το σκέλος ανήλθαν σε 4.625 οι παραβάσεις, αριθμός που συνιστά το 28,81% του συνόλου των διοικητικών κυρώσεων που εντόπισε το ΣΕΠΕ. Αντίστοιχα, γι’ αυτές τις περιπτώσεις παραβάσεων επιβλήθηκαν πρόστιμα ύψους 10.342.080 για τους πίνακες προσωπικού και 658.201 για τις υπερβάσεις χρόνου εργασίας. Άρα, μόνο γι’ αυτή την κατηγορία, τα πρόστιμα ανήλθαν στα 11.000.281 ευρώ, αριθμός που αντιστοιχεί στο 24,68% του συνόλου των προστίμων που επιβλήθηκαν το 2023. Συνεπώς, μόνο η αδήλωτη εργασία και οι υπερβάσεις του χρόνου απασχόλησης, κάλυψαν πέρσι το 37,21% των συνολικών παραβάσεων και το 58,2% των προστίμων!
Επίσης, για πρώτη φορά, στον πίνακα των παραβάσεων και των προστίμων γίνεται καταγραφή και σε σχέση με την ψηφιακή κάρτα εργασίας. Παρά το γεγονός ότι το συγκεκριμένο μέτρο έχει ενεργοποιηθεί σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας (super market, τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρίες, security, ΔΕΚΟ μεταφορών) και αφορά περίπου 150.000 εργαζόμενους, εντούτοις διαπιστώθηκαν 535 παραβάσεις, με το συνολικό ύψος των προστίμων που επιβλήθηκαν να ανέρχεται στο 1.428.400 ευρώ.
Η επέκταση της χρήσης της ψηφιακής κάρτας εργασίας, που ήδη αποφασίστηκε να πραγματοποιηθεί στο λιανικό εμπόριο και στη βιομηχανία, αυξάνοντας κατά περίπου 600.000 τους εργαζόμενους θα κάνουν χρήση της, μένει να φανεί στην πράξη, πόσο μπορεί να περιορίσει τις παραβάσεις στην αγορά εργασίας. Ακόμα περισσότερο, αν τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα που έχει θέσει το υπουργείο Εργασίας και θέλει έως το φθινόπωρο να πραγματοποιείται και νέα επέκταση του συγκεκριμένου μοντέλου στον τουρισμό και στην εστίαση, δύο κλάδους με παραδοσιακά, υψηλή παραβατικότητα σε ζητήματα αγοράς εργασίας. Μιας και εντοπίζεται το μεγαλύτερο πρόβλημα στην αδήλωτη απασχόληση και στις υπερβάσεις ωραρίων με μη καταγραφή των υπερωριών, αυτό ακριβώς είναι το πεδίο που υποτίθεται ότι μπορεί να παρέμβει δραστικά η ψηφιακή κάρτα.
Σύμφωνα με τον Γιώργο Τζιβιλάκη, διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Επιθεώρησης Εργασίας, «η επίτευξη του αυξημένου αριθμού ελέγχων τη χρονιά που πέρασε αναδεικνύει την προσήλωση των επιθεωρητών στο έργο τους, που είναι η τήρηση της νομιμότητας στην αγορά εργασίας. Το έργο αυτό συμβάλει στην προστασία του αδύναμου, που είναι τόσο ο εργαζόμενος, όσο και ο εργοδότης ο οποίος λειτουργεί στα πλαίσια του Νόμου και πλήττεται από τον αθέμιτο ανταγωνισμό, όσων παραβιάζουν την εργατική νομοθεσία. Η νέα χρονιά μας βρίσκει με νέα τεχνολογικά εργαλεία, με αποφασιστικότητα και με υπερηφάνεια για το έργο που επιτελούμε προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας».
